Bas van de Griendt, eigenaar/adviseur Stratego Advies
Bijna niemand weet hóe je de SDG’s concreet vertaalt naar acties
Door Mariëlle Wieman MSc, hoofdredacteur en uitgever INNREALL Institute
Bas van de Griendt PhD is eigenaar/adviseur van Stratego Advies. Duurzaamheid in de gebouwde omgeving is zijn core business. Hij adviseert vastgoedorganisaties onder meer bij de implementatie van Environment, Social & Governance (ESG) en de Sustainable Development Goals (SDG’s). Hoe organisaties de SDG’s het beste kunnen prioriteren en vertalen naar concrete acties, beschrijft Bas als gastauteur in hoofdstuk 3 SDG’s & vastgoedorganisaties van het boek SDG’s & Vastgoed.
In dit interview deelt Bas niet alleen zijn prikkelende en vernieuwende visie op de SDG’s in de gebouwde omgeving over de afgelopen tien jaar, maar juist ook zijn inzichten tot 2030 en daarna.
Gemiste kansen
"Er zijn enorm veel gemiste kansen. In de hele SDG-periode tot nu toe (2015-2025) is er nog geen stevig handelingsperspectief ontwikkeld voor de gebouwde omgeving," zegt Bas. "Iedereen kent de vrolijke kleurtjes en pictogrammen van het SDG-raamwerk, maar operationeel stellen ze vaak nog bitter weinig voor." Zijn kritiek is fel, maar onderbouwd. "Ik zie rapporten verdwijnen in lades en een sector die hunkert naar richting, maar geen concreet kader weet te ontwikkelen."
Bas nam de afgelopen tien jaar honderden enquêtes af onder niet alleen projectontwikkelaars, bouwers, woningcorporaties en gemeenten, maar ook makelaars, taxateurs en beleggers. De uitkomst van zijn onderzoek? "Iedereen vindt ongeveer hetzelfde belangrijk, maar bijna niemand weet hóe je vervolgens de SDG’s concreet vertaalt naar acties."
White paper ‘Sustainable Development Goals en de vastgoedsector’
In 2019 voerde Bas van de Griendt een uitgebreide enquête uit naar de SDG’s en de vastgoedsector. De white paper over dit onderzoek kun je downloaden via deze link.
Maak keuzes en durf te focussen!
Volgens Bas ligt de kracht in eenvoud. "Je hoeft niet alle zeventien doelen tegelijk te willen omarmen. Kies ook niet zomaar SDG’s op basis van wat je nu al doet. Durf te focussen!" Hij refereert aan een eerder geschreven essay: ‘Doe de Tienkamp’. "Je kunt niet overal in uitblinken. Maak dus keuzes die passen bij bouw- en vastgoedactiviteiten, de doelen waaraan je wilt bijdragen en de impact die je wilt maken."
SDG 11 als kapstok
Voor de gebouwde omgeving pleit hij al jaren voor een ‘lokale SDG-agenda’. "SDG 11 (Duurzame steden en gemeenschappen) is een logische kapstok. Daar kun je vrijwel alle andere doelen onder hangen of mee verbinden. De targets van SDG 11 refereren bijvoorbeeld ook naar een gezonde leefomgeving (SDG 3), betaalbare en duurzame energie (SDG 7), het rekening houden met klimaatrisico’s (SDG 13), groene en blauwe maatregelen omwille van de leefbaarheid en biodiversiteit in de wijk (SDG 15) en het belang van participatie (SDG 10)."
Hij noemt het opvallend dat een eerder opgestelde studie van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) naar de koppeling tussen SDG’s en de Omgevingswet, in een la is verdwenen. "Als je dat document afstoft, geef je mensen een heel praktisch en bruikbaar raamwerk."
Vitamine G3
Hij introduceert tijdens het interview het begrip vitamine G3: Groen, Gezondheid en Geluk. "Dat is waar het bij gebiedsontwikkeling om draait als het gaat om leefbaarheid. Als we de fysieke leefomgeving goed inrichten en vergroenen, bevordert dat de gezondheid en het welzijn van gebruikers, sociale cohesie en uiteindelijk ook vastgoedwaarde."
Van dogma naar inspiratie
Waar het volgens Bas vaak misgaat, is de dogmatische toepassing van de SDG’s. "De 169 targets, die laten zien hoe we de zeventien SDG’s kunnen behalen, zijn onleesbaar voor de meeste vastgoedprofessionals. Die ervaren het gemakkelijk als een ver-van-mijn-bed show. Iets wat past bij ontwikkelingslanden, maar niet bij Nederland. Gebruik die targets daarom liever als raamwerk om je gedachten te ordenen. Als inspiratiebron, niet als heilig script.
Mensen willen wél bijdragen
Bas maakt een belangrijk onderscheid: "Mensen voelen zich niet verantwoordelijk voor het behalen van de SDG’s, maar ze willen er wel aan bijdragen." Die nuance is cruciaal! "Geef mensen iets concreets waaraan ze kunnen meedoen, niet iets wat hen overweldigt, zoals de SDG’s nu soms kunnen voelen."
SDG’s als duurzaam kompas
“Wat je steeds meer ziet is dat de SDG’s gebruikt worden als duurzaam kompas voor organisaties, voor hun koers en hun strategie; ook in de bouw- en vastgoedsector. Dat zie je in de jaarverslagen van bijvoorbeeld Heijmans en Dura Vermeer. In één oogopslag geven ze inzicht in de essentie en duurzame doelstellingen van een organisatie. Vermogensbeheerder Bouwinvest en vastgoedinvesteerder Achmea Real Estate, uitvoeringsorganisatie voor meer dan 30 pensioenfondsen en andere institutionele beleggers, zijn daarin één van de koplopers. Uitgangspunt van hun duurzaamheidsbeleid zijn vaak dezelfde SDG’s waaraan ze met hun bouw- en vastgoedactiviteiten een bijdrage willen leveren.”
EU-wetgeving als katalysator
Hij ziet nog meer lichtpuntjes. "De CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de EU-taxonomie stellen duidelijke eisen aan duurzaamheidsprestaties. De EU-taxonomie is het classificatiesysteem van de Europese Unie, dat bepaalt wanneer economische activiteiten als duurzaam worden beschouwd. De CSRD schrijft voor hoe je er over moet rapporteren. Dat heeft alles te maken met transparantie. Daar móeten partijen wel op acteren, omdat er anders al snel sprake is van greenwashing."
Bas pleit voor een slimme aanpak: "Gebruik duurzaamheid niet alleen vanuit idealisme, maar ook als verdienmodel. Maak het dus vooral óók aantrekkelijk voor de massa."
De SDG’s als kompas, niet als checklist
"De SDG’s zijn geen doelen op zich, maar een richtinggevend kompas," benadrukt Bas. "De onderliggende thematiek verandert niet, ook al zouden we de doelen in de toekomst wellicht anders noemen. Gezondheid blijft gezondheid. Klimaat blijft klimaat!"
Storytelling als hefboom
Bas gelooft sterk in de kracht van verhalen. "Verhalen raken. Je hoeft geen expert te zijn om je verantwoordelijk te voelen. Mensen willen van betekenis zijn. Ze willen dingen doen die er toe doen. Je moet hen alleen helpen dat te ontdekken."
Bas vertelt vervolgens een anekdote over een man, die blij is dat hij geen vliegjes meer van zijn voorruit of de grill van zijn auto hoeft te vegen. Dat verhaal illustreert zijn punt, namelijk: "Die man was zich totaal niet bewust van de ecologische schade die schuilgaat achter dat gemak.” Totdat Bas hem daarvan bewust maakte. “Die man zal door het nieuwe gemak dat hij ervaart, ook vaker nadenken over het ongemak. Namelijk het verlies van biodiversiteit."
Kennisdeling en samenwerking zijn middelen, geen doelen
Volgens Bas speelt naast storytelling ook het onderwijs op alle niveaus een sleutelrol! "Laten we leerlingen en studenten niet overladen met feiten, maar laten we hen ervaren waarom het ertoe doet. Ga naar buiten. Laat ze de opgaven écht voelen!"
Hij benadrukt dat SDG 4 (Kwaliteitsonderwijs) en SDG 17 (Partnerschap om doelen te bereiken) eigenlijk geen doelen zijn, maar middelen om de andere doelen te bereiken. "Zonder kennisdeling en samenwerking realiseer je namelijk geen vooruitgang!"
Na 2030: een nieuwe jas?
Over de toekomst is Bas realistisch. "De kans dat we in 2030 alle SDG’s halen is erg klein. Maar dat behalen was en is echt niet het belangrijkste. Waar het om gaat is dat we mensen en organisaties ervoor in beweging krijgen. Dat ze er aan willen bijdragen, hoe klein die bijdrage soms ook is. Het SDG-raamwerk blijft volgens hem in de toekomst waardevol als raamwerk om je gedachten te ordenen en om te zetten naar concrete acties. Ook in een nieuwe jas!"
Bas van de Griendt studeerde Fysische Geografie aan de Universiteit Utrecht. Aan diezelfde universiteit promoveerde hij meer dan 25 jaar later in de Planologie en Ruimtelijke Economie. Na functies bij onder andere TAUW, Royal Haskoning en BPD, werkte Bas tot eind 2023 bij JLL als Country Lead en Head of Sustainability Services & ESG. Sindsdien 2017 werkt hij via zijn eigen bureau, Stratego Advies. Daarnaast is Bas onder meer actief als toezichthouder bij NMU en Woningbelang en als docent bij onder meer NEPROM en de ASRE.
Hij beweegt zich al zijn hele loopbaan op het snijvlak van milieu, duurzaamheid en de gebouwde omgeving. Bas verbindt visie en strategie moeiteloos met de praktijk van vastgoed en gebiedsontwikkeling. Als generalist met gevoel voor zowel inhoud als proces weet hij complexe vraagstukken concreet en werkbaar te maken. Bas is een inspirerende verbinder die kennis ontwikkelt, deelt en mensen in beweging brengt. Zijn werkwijze is vasthoudend, vernieuwend en gericht op resultaat.
Bas is (co-)auteur van verschillende boeken. Meest recent is ‘Het ABC van ESG voor vastgoedprofessionals’ (2024), uitgegeven door SPRYG Real Estate Academy.
Wat zijn de Sustainable Development Goals? De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn in 2015 door de Verenigde Naties vastgesteld om wereldwijd armoede te bestrijden, ongelijkheid te verminderen en de planeet te beschermen. Ze vormen een gezamenlijke agenda voor duurzame ontwikkeling tot 2030. De zeventien doelen richten zich op thema’s als onderwijs, gezondheid, klimaat, economische groei, energie, biodiversiteit en inclusiviteit. De SDG’s gelden voor alle landen en sectoren, en nodigen overheden, bedrijven, organisaties en burgers uit, om samen te werken aan een eerlijke, veilige en leefbare wereld, nu en voor toekomstige generaties.
Interviewreeks SDG’s & Vastgoed
Dit is het vijfde interview in de interviewreeks SDG’s & Vastgoed. In deze reeks worden experts gevraagd naar hun visie op de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties (VN), ook wel de Duurzame Ontwikkelingsdoelen genoemd.
Maar liefst tien experts delen hun visie op de ontwikkeling van de SDG’s tot nu toe. Ook gaan ze in op wat zij van de SDG’s tot 2030 verwachten en na die einddatum, vooral in relatie tot de gebouwde omgeving. Deze interviewreeks wordt gepubliceerd in de aanloop naar de lancering van het (studie)boek SDG’s & Vastgoed, dat door INNREALL Institute wordt uitgegeven.