SDG’s & Vastgoed; eerste INNREALL-boek voor studenten en professionals!

Door de redactie van INNREALL Institute

In het bruisende WTC Utrecht naast Utrecht Centraal – de thuisbasis van INNREALL Institute  – komen de drie auteurs van het boek SDG’s & Vastgoed, Joanne Boonstra, Bas van de Griendt en Mariëlle Wieman bij elkaar. Eind mei vorig jaar is Mariëlle Wieman gestart met INNREALL Institute, educatieve uitgeverij in de vastgoedsector. “Vanuit een grote behoefte in het hoger onderwijs en de gebouwde omgeving naar actuele, modulaire (studie)boeken voor studenten, docenten en professionals. We hebben met elkaar een enorme opgave om de gebouwde omgeving toekomstbestendig te maken. Kennisontwikkeling en -deling zijn daarbij van essentieel belang!”

Bestseller boeken

Mariëlle heeft – samen met Maarten Vermeulen – al twee bestseller (studie)boeken op haar naam staan: Handboek Vastgoedmanagement en Vastgoedexploitatie, beiden uitgegeven door Noordhoff. Die boeken stonden dagenlang in de Top 10 bij Managementboek.nl. Samen met Maarten en tientallen experts schreef zij die boeken in de ruim tien jaar dat zij directeur was van NEVAP (kennis- en innovatieplatform in de vastgoedsector).

Groene Appel

In 2017 heeft Mariëlle Wieman bij NEVAP de Groene Appel in het leven geroepen. Die appelgroene trofee was onder andere bedoeld als stimuleringsprijs voor vastgoedstudenten met de beste scriptie op het gebied van duurzaamheid. Zó kwam zij in contact met Joanne Boonstra, winnaar van de eerste Groene Appel voor Young Professionals. Joanne studeerde in dat jaar af aan de opleiding Vastgoed & Makelaardij (nu Vastgoedkunde, red.) aan de Hanzehogeschool Groningen (nu Hanze, red.).

Groningen

Een paar jaar later kruisten hun paden weer. Joanne was na het afronden van haar studie werkzaam als docent Vastgoedkunde aan de Hanze. Mariëlle was in die tijd door de opleidingsmanager van de Hanze gevraagd om naast haar advies, toezicht en interim werk, twee dagen per week als freelance vakgroep manager, docent en stagebegeleider aan de opleiding Vastgoedkunde te werken. 

SDG-workshops

Joanne vertelt enthousiast: “Samen met Mariëlle heb ik in die periode SDG-workshops ontwikkeld. Niet alleen voor docenten Vastgoedkunde, maar ook voor andere opleidingen binnen de Hanze. Mariëlle vervolgt: “In Groningen hebben Joanne en ik toen al besloten om samen een (studie)boek te gaan schrijven over de SDG’s in de vastgoedsector. Joanne benadrukt: “We waren verbaasd – en zijn dat eigenlijk nog steeds – dat een boek over zo’n belangrijk en integraal duurzaamheidsraamwerk er nog helemaal niet was voor onze sector. Vandaar dat we toen samen de plannen hebben gesmeed om dat boek te gaan schrijven!”

SDG-onderzoek in vastgoedsector

Eind 2019 was er overigens al wel de white paper Sustainable Development Goals en de vastgoedsector. Ten behoeve van die white paper – en ook in de jaren daarna – heeft Bas van de Griendt, eigenaar/adviseur van Stratego Advies onderzoek gedaan onder honderden vastgoedprofessionals, werkzaam bij onder andere projectontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties.

Drie auteurs, één ambitie

Joanne, Bas en Mariëlle vormen samen het ideale schrijfteam om dit unieke en ook zo noodzakelijke boek voor studenten, docenten en professionals in de vastgoedsector te schrijven. Ze delen dezelfde duurzame ambitie; de gebouwde omgeving toekomstbestendig maken en het delen van kennis daarover met (toekomstige) professionals!

Bas licht toe: “De SDG’s worden – ook in de vastgoedsector – nog vaak gezien als abstracte idealen. Terwijl ze juist bedoeld zijn als handelingskader. Wat wij alle drie misten, was een boek over de SDG’s dat zowel didactisch stevig staat als praktisch toepasbaar is. Vastgoedstudenten, -docenten en -professionals moeten wat ons betreft namelijk echt worden meegenomen in de complexiteit van duurzaamheid. Het integrale duurzaamheidsraamwerk, dat de SDG-agenda daadwerkelijk is, biedt daarvoor het ideale kader!”

Integrale besluitvorming

Joanne vult aan: “Studenten willen impact maken, maar krijgen in hun opleidingen instrumentele modellen aangereikt, die duurzaamheid reduceren tot energielabels of materiaalkeuzes. Terwijl de SDG’s juist vragen om integrale besluitvorming. De SDG’s maken zichtbaar hoe ruimtelijke keuzes samenhangen met thema’s als gezondheid, ongelijkheid, klimaat en inclusie.”
Geen afvinklijstje

Bas ziet datzelfde patroon in zijn adviespraktijk bij opdrachtgevers, zoals beleggers en projectontwikkelaars. “Bij veel vastgoedorganisaties is de wil er wel, maar men zoekt nog echt houvast. De SDG’s bieden dat, maar niet als die worden benaderd als afvinklijstje. Ze zijn een strategisch raamwerk. Of beter nog: een moreel kompas. Maar je kunt er ook op heel praktische wijze invulling aan geven, compleet met KPI’s.”

Sector-, organisatie- en professionalniveau

Joanne licht toe: “Met dit boek willen we dat perspectief op sector-, organisatie- en professionalniveau verhelderen.  Na een inleidend hoofdstuk over de SDG’s en drie hoofdstukken over die betreffende niveaus, volgt in hoofdstuk 5 een aantal praktisch toepasbare tools, die vastgoedprofessionals gaan helpen bij de implementatie van de SDG’s. Het boek sluiten we af met een hoofdstuk over de evaluatie van de SDG’s tot nu toe en een doorkijkje naar de toekomst van de SDG’s, ook na 2030! De uitgebreide interviews met maar liefst tien experts vormen daarvoor de basis. In de Innotheek op de website van INNREALL staan interessante cases en andere actuele informatie met betrekking tot ons boek.”

SDG-speldje en Duurzaam Rolmodel

Mariëlle vertelt trots: “Toen mijn onderwijsactiviteiten in Groningen niet meer te combineren waren met mijn andere werkzaamheden in de Randstad, ontving ik bij mijn vertrek van docenten en studenten het SDG-speldje, als waardering voor mijn inspirerende colleges over duurzame ontwikkelingen in de vastgoedsector. Daarbij werd ik door de Hanze benoemd tot Duurzaam Rolmodel, een hele eer!

Duurzame ambitie

Begin 2024 heb ik – na het lezen van het boek Duurzame ambitie; Impact maken met je carrière van Mark Siegenbeek van Heukelom en Marnix Kluiters – definitief de knoop doorgehakt en ben ik INNREALL Institute gestart. Met Joanne had ik destijds in Groningen de afspraak gemaakt, dat zodra ik na het afronden van een grote interim opdracht zover was, om mijn eigen educatieve uitgeverij in de vastgoedsector te starten, SDG’s & Vastgoed het eerste uit te geven boek zou worden. Die belofte ben ik nagekomen!”

Momentum

De drie auteurs zijn het erover eens dat het momentum voor de lancering van hun boek niet beter had kunnen zijn. “We staan op een kantelpunt,” zegt Joanne. “De bouw- en vastgoedsector zitten midden in meerdere transities tegelijk: de klimaatcrisis, de woningbouwopgave, de energietransitie en een sociale kloof. Er is steeds meer behoefte aan professionals die deze uitdagingen in samenhang kunnen benaderen. Ons boek gaat enorm helpen bij het opleiden van die (toekomstige) professionals.”

Interventie

Bas bevestigt dat: “In die zin is ons boek ook een interventie. Het stelt vragen die verder gaan dan efficiëntie en rendement. Wat is een waardevol gebouw? Voor wie bouwen we eigenlijk? En: durven we vastgoed ook te benaderen als maatschappelijk instrument in plaats van vooral als financieel product?”

Intensief proces

Het schrijven van het boek was een intensief proces. “We hebben veel gediscussieerd,” vertelt Mariëlle. “We wilden recht doen aan de complexiteit van de SDG’s zonder de leesbaarheid te verliezen. Dat is een spanningsveld, zeker als je met meerdere auteurs werkt.”

Samenwerking is de kracht

Joanne: “Maar juist die samenwerking is de kracht van ons boek! Ik kijk met veel plezier terug op het schrijfproces met Bas en Mariëlle. De waardevolle feedback van onze meelezers uit het onderwijs en INNREALL-experts Mark Mobach en André Tuil, de inspirerende interviews met de vele experts en ook onze ‘bewaker’ van het redactieproces, Janneke Wielaart, Editorial Project Manager bij INNREALL Institute, hebben daar enorm aan bijgedragen!

Maatschappelijke waarde

Tot slot: wat hopen Joanne, Bas en Mariëlle dat het boek teweeg gaat brengen? “Dat het een zaadje plant,” zegt Joanne, “bij studenten, docenten en professionals. Dat mensen zich gaan afvragen: hoe kan ik bijdragen aan maatschappelijke waarde, via mijn werk in de vastgoedsector en in het -onderwijs?”

Narratief

“Dat het ongemak mag oproepen,” vult Bas aan. “Want transitie is per definitie ongemakkelijk, maar is ook heel hard nodig! Dit boek biedt – chique gezegd – vooral ook narratief (taal, red.) om dat gesprek met elkaar te voeren, op de werkvloer, aan de beleidstafel en in de collegezaal!”

Dóen!

Mariëlle sluit af: “Ik ga er vanuit dat ons boek naast veel gelezen, vooral ook veel gebruikt gaat worden! Dat SDG’s & Vastgoed echt een standaardwerk wordt van beleidsontwikkeling bij vastgoedorganisaties en van curricula van opleidingen in de gebouwde omgeving. Dat ons boek studenten, docenten en professionals gaat helpen om integraler te denken én te doen in de gebouwde omgeving. Want dóen (!) is de kern van de SDG’s. Met SDG’s & Vastgoed willen wij iedereen in de vastgoedsector en het -onderwijs daartoe van harte uitnodigen!”

Interviewreeks SDG’s & Vastgoed
Dit is het kick-off interview in de interviewreeks SDG’s & Vastgoed. In deze reeks worden experts gevraagd naar hun visie op de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties (VN), ook wel de Duurzame Ontwikkelingsdoelen genoemd.

Maar liefst tien experts delen hun visie op de ontwikkeling van de SDG’s tot nu toe. Ook gaan ze in op wat zij van de SDG’s tot 2030 verwachten en na die einddatum, vooral in relatie tot de gebouwde omgeving. Deze interviewreeks wordt gepubliceerd in de aanloop naar de lancering van het (studie)boek SDG’s & Vastgoed, dat door INNREALL Institute wordt uitgegeven.

Joanne Boonstra 

Joanne studeerde Vastgoedkunde aan de Hanze (cum laude) en Real Estate Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij is werkzaam als Kwartiermaker SDG’s aan de Hanze in Groningen. Hiervoor werkte zij onder andere in diverse functies aan de Opleiding Vastgoedkunde van de Hanze.

Zij zet zich in voor implementatie van de Sustainable Development Goals (SDG’s) in onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Als initiatiefnemer van de Hanze brede SDG HUB vanuit de Innovatiewerkplaats Campus Design van het Lectoraat Facility Management bij het Kenniscentrum NoorderRuimte maakt zij de SDG’s concreet en toepasbaar op de Zernike Campus.

Joanne heeft zich de afgelopen jaren intensief ingezet voor de verduurzaming van het onderwijs. Een hoogtepunt was de transformatie van het curriculum van de opleiding Vastgoedkunde aan de Hanze. Vanuit de Sustainable Development Goals (SDG’s) is het curriculum volledig vernieuwd, wat resulteerde in een keurmerk Duurzaamheid. Daarmee is Vastgoedkunde in Groningen de enige opleiding binnen de Hanze met dit keurmerk en de enige Vastgoedkunde opleiding in Nederland. Daarnaast werkt ze samen met andere hogescholen in de landelijke HBO SDG Coalitie aan het verduurzamen van het hoger onderwijs en ontwikkelde Joanne een training voor docenten die aan de slag willen met duurzame ontwikkeling

Joanne is lid van de Raad van Toezicht van Leren voor Morgen en docent bij de Idealenschool. Zij heeft diverse nominaties en prijzen ontvangen, waaronder:
- de Groene Appel van NEVAP, voor meest veelbelovende young professional
- de CoreNet Benelux Chapter Student Award 2018 in de categorie Bachelor voor de meest innovatieve scriptie op het gebied van Corporate Real Estate, Facility Management of Workplace Innovation
- de onderscheiding Duurzaam Rolmodel aan de Hanze
- de nominatie voor de Duurzame Jonge 100 in 2021 en
- derde in de Duurzame Docent Verkiezing 2025 in de categorie Hoger Onderwijs.

Bas van de Griendt 
Bas studeerde Fysische Geografie aan de Universiteit Utrecht. Aan diezelfde universiteit promoveerde hij meer dan 25 jaar later in de Planologie en Ruimtelijke Economie. Na functies bij onder andere TAUW, Royal Haskoning en BPD, werkte Bas tot eind 2023 bij JLL als Country Lead en Head of Sustainability Services & ESG. Sindsdien 2017 werkt hij via zijn eigen bureau, Stratego Advies. Daarnaast is Bas onder meer actief als toezichthouder bij de Natuur- en Milieufederatie (NMU) en Woningbelang, als docent bij onder meer NEPROM en ASRE en als programmadirecteur voor De Duurzame Stad bij UvA Academy.

Hij beweegt zich al zijn hele loopbaan op het snijvlak van enerzijds milieu en duurzaamheid en anderzijds vastgoed en gebiedsontwikkeling. Bas verbindt visie en strategie moeiteloos met de praktijk van vastgoed en gebiedsontwikkeling. Als generalist met gevoel voor zowel inhoud als proces weet hij complexe vraagstukken concreet en werkbaar te maken. Bas is een inspirerende verbinder die kennis ontwikkelt, deelt en mensen in beweging brengt. Zijn werkwijze is vasthoudend, vernieuwend en gericht op resultaat.

Bas is (co-)auteur van verschillende boeken. Meest recent is ‘Het ABC van ESG voor vastgoedprofessionals’ (2024), uitgegeven door SPRYG Real Estate Academy.

Mariëlle Wieman 

Mariëlle studeerde Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ook heeft zij de opleiding tot Gecertificeerd Commissaris aan de Governance Academy afgerond (cum laude). Mariëlle is hoofdredacteur en uitgever van INNREALL Institute, educatieve uitgeverij in de vastgoedsector.

Mariëlle startte haar carrière als investment manager Benelux bij investeringsmaatschappij Greenfield Capital Partners. Inmiddels werkt zij 20 jaar in de vastgoedsector, vooral als (interim) directeur. Zo was Mariëlle onder meer directeur bij NEVAP (kennis- en innovatieplatform in de vastgoedsector), directeur-bestuurder van Parkmanagement Lage Weide (met 216 ha het grootste bedrijventerrein in Utrecht) en interim-directeur bij de NVR (Nederlandse Vereniging van Rentmeesters).

Zij is initiatiefnemer, hoofd- en eindredacteur en auteur van de bestseller (studie)boeken Handboek Vastgoedmanagement en Vastgoedexploitatie, die zijn uitgegeven bij Noordhoff. Beide boeken waren bestseller boeken en stonden in de Top 10 bij Managementboek.nl.

Mariëlle is al jarenlang actief als (gast)docent in het hoger onderwijs. Ook is zij adviseur van diverse organisaties op het gebied van innovatie, duurzaamheid, educatie en vastgoed. Mariëlle heeft inmiddels achttien nominaties en prijzen ontvangen. Op het gebied van duurzaamheid zijn dat onder andere de titel Duurzaam Rolmodel met het SDG-speldje van de Hanze, als waardering voor haar inspirerende colleges over duurzame ontwikkelingen in de vastgoedsector, finalist van de Duurzame Bouwvrouw Award van Cobouw en een onderscheiding van RVO op de Dag van de Duurzaamheid, vanwege haar bijdrage aan de verduurzaming van de Nederlandse vastgoedsector. 

Wat zijn de Sustainable Development Goals?
De Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn in 2015 door de Verenigde Naties vastgesteld om wereldwijd armoede te bestrijden, ongelijkheid te verminderen en de planeet te beschermen. Die ontwikkelingsdoelen vormen een gezamenlijke agenda voor duurzame ontwikkeling tot 2030. De zeventien doelen richten zich op thema’s als onderwijs, gezondheid, klimaat, economische groei, energie, biodiversiteit en inclusiviteit. De SDG’s gelden voor alle landen en sectoren, en nodigen overheden, bedrijven, organisaties en burgers uit, om samen te werken aan een eerlijke, veilige en leefbare wereld, nu en voor toekomstige generaties.

---